Kronik hastalıklarda, teşhis ve tedavinin yanı sıra hastalığın kontrolü ve hastaların tedaviye uyumu, tedavi başarısında kritik rol oynamaktadır. Kronik hastalar ilaçlarını reçete edildiği şekilde ve sıklıkta kullandıklarında hastalıkları kontrol altına alınabilmektedir. Ancak tedavi uyumsuzluğu yaşandığında hastaların yaşam kaliteleri etkilenmekte, hekimlerin iş yükü artmakta ve sağlık sistemine düşen maliyetler yükselmektedir.
COVID-19 pandemisinin ve pandemi dolayısıyla getirilen kısıtlamaların tedavi uyumuna nasıl etki ettiğini belirlemek amacıyla, «COVID-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE KRONİK HASTALIKLARDA TEDAVİ UYUMU» araştırmasını gerçekleştirdik
Kronik hastaların hastaneye gitme sıklıklarında ne gibi değişimler oldu?
Randevu almakta güçlük yaşadılar mı?
İlaçlarını temin edebildiler mi?
Ne kadarının elinde fazla ilaç var?
İlaçlarını, reçete edildiği dozda ve sıklıkta alabildiler mi?
İlaçlarını alamadıklarında kronik hastalıkları nasıl etkilendi?
Tedaviye uyumsuzluktan dolayı ne gibi durumlarla karşılaştılar?
Hastaneye giderek almaları gereken tedavileri (enjeksiyon, kemoterapi, radyoterapi, fizik tedavi vb) alabildiler mi?
Uzaktan tedaviyi tercih ediyorlar mı?
Kronik hastaların tedaviye uyumu azaldı. Kronik hastaların yarıya yakını (%45) ilaçlarını düzenli kullanmıyor.
- Kronik hastaların %20’ye yakını, hastaneye giderek almaları gereken tedavileri alamadıklarını belirtti.
- COVID-19 öncesi yılda ortalama 5 kez hastaneye giden kronik hastalar, pandemi döneminde 3 kez gidebildiler. Gidememe sebeplerinin başında ise COVID-19’a yakalanma korkusu ve randevu almakta yaşanan zorluklar geldi. Her 4 kronik hastalığı olan hastadan biri ise bu dönemde hiç kontrole gitmedi.
- Kronik hastaların %17’si ilaçlarını temin ettiği halde bilinçli olarak ilaçlarını almadı. %41’i ise farklı nedenlerden ötürü reçetelenen dozda ve sıklıkta ilaçlarını kullanmadı. Toplamda kronik hastalığı olan hastaların %45’i COVID-19 pandemi döneminde ilaçlarını düzenli olarak kullanmadı.
- İlaçlarını reçetelenen dozda ve sıklıkta almayanların %46’sının ya semptomları geri geldi ya da hastalıkları eskisine göre daha da kötüleşti.
- Semptomları geri gelen ya da kötüleşen hastaların yarısı hastaneye gitti, üçte biri de aile hekimine başvurdu.
- Hastaların yarıya yakını, COVID-19 pandemi döneminde hastaneden randevu almakta zorluk yaşadı.
- Kronik hastaların sadece %9’u uzaktan muayene için doktorları tarafından arandı.
- Raporların otomatik olarak uzatılması nedeniyle her 5 hastanın birinde olması gerekenden daha fazla sayıda ilaç var.
Kronik hastalar ilaç temininde zorluk yaşamıyorlar. Ancak bu durum, ilaçlarını reçete edildiği gibi kullandıkları anlamına gelmiyor.
Bu araştırma, hastaların rapor sürelerini uzatarak ilaçlarını kolaylıkla temin etmelerini sağlamanın, tedaviye uyum sağlamada tek başına yeterli olmadığını göstermektedir. Hastaların kontrole gitmemeleri ve takip edilmemeleri, tedaviye uyumsuzluğu artırmış ve semptomların geri gelmesine veya hastalıklarının ilerlemesine neden olmuştur. Kronik hastalarla iletişim artırılmalı, belirli aralıklarla uzaktan da olsa temas kurulmalıdır. Hastaların hastaneye gidiş gelişlerinden başlamak üzere; hastanedeki bekleme alanları, tetkik ve muayene odaları gibi yerlerde COVID19’a yakalanma riskini azaltmak için önlemler artırılmalıdır.
.
